قهوه نوشیدنی گرم محبوب خیلی از افراد محسوب می شود و نحوه تهیه این نوشیدنی خوش طعم با اختراع دستگاهی به نام اسپرسوساز کاملا متحول شد. از زمان ایندستگاه تغییرات زیادی در این دستگاه رخدادهاست
اسپرسوساز یک دستگاه مخصوص برای تهیه قهوه اسپرسو است. این دستگاه قهوه را با استفاده از فشار بالا و آب گرم به روش اسپرسوسازی تهیه میکند.
دستگاه اسپرسوساز یک وسیله است که برای تهیه قهوه اسپرسو استفاده میشود. (Espresso) دستگاه اسپرسوساز به منظور تولید قهوه اسپرسو از فشار بالایی استفاده میکند تا آب را از طریق قهوه عبور داده و قهوه مخصوصی با عطر و طعم متمایز تولید کند. در ادامه تیم همتالونز برای شما به صورت کامل و کاربردی تمام مواردی که مربوط به اسپرسو ساز است را توضیح میدهد.
تاریخچه اسپرسوساز
تاریخچه دستگاه اسپرسوساز به قرن نوزدهم در ایتالیا بازمیگردد. در سال 1884، اختراع اسپرسوساز اتوماتیک توسط آنجلو مورزو از تورین ایتالیا صورت گرفت. ایشان از یک سیستم بخار استفاده کردند که آب را به طور قوی از طریق قهوه عبور میدهد و اسپرسو را تولید میکند. این دستگاه اولین نسخه از اسپرسوسازها بود و پیشرویی در صنعت قهوهسازی به حساب میآمد.
در سالهای بعدی، دستگاههای اسپرسوساز در طراحی و عملکرد بهبود یافتند. در سال 1901، لوئیجی بزِرا اختراعی به نام “لوئیجی” ارائه داد که از یک پیستون استفاده میکرد و با کمک دست، قهوه اسپرسو را تهیه میکرد. این دستگاه باعث شد تا قهوه اسپرسو به راحتی و در خانهها قابل تهیه شود.
در سالهای بعد، تکنولوژی اسپرسوسازها بهبود یافت و دستگاههای برقی و اتوماتیک با قابلیتهای بیشتری طراحی شدند. امروزه، دستگاههای اسپرسوساز در انواع و اشکال مختلفی در دسترس هستند، از جمله دستگاههای خانگی کوچک تا دستگاههای حرفهای استفاده شده در کافهها و رستورانها.
1.عملکرد اساسی:
اسپرسوسازها با استفاده از یک مکانیزم فشار بالا، آب را از طریق قهوهمورد نیاز عبور میدهند. این فشار بالا باعث استخراج قویتر و غنیتر از قهوه میشود و نتیجه آن قهوهای با طعم و عطر برجسته است.
2.قابلیت تنظیم:
اسپرسوسازها برخی از پارامترهای قابل تنظیم را برای شخصیسازی قهوه ارائه میدهند. این پارامترها شامل میزان آب، دمای آب، زمان استخراج و حجم قهوه مورد استفاده هستند. این امکان به شخص میدهد تا طعم و قوام دلخواه خود را در قهوه تنظیم کند.
3.نوع قهوه استفاده شده:
استفاده از قهوه خام برای تهیه اسپرسو از اهمیت بالایی برخوردار است. قهوه باید به شکل بنچرد (با فشار) و به طور متناسب آماده شود تا استخراج بهینهای از آن انجام شود. قهوههایی که به خوبی بنچرد شدهاند، توانایی ایجاد کرم مخملی را دارند که یکی از ویژگیهای مهم اسپرسو است.
4.نگهداری و تمیزکاری:
برای حفظ کارایی و عمر طولانی اسپرسوساز، نگهداری و تمیزکاری منظم ضروری است. این شامل شستشوی دستگاه، تمیزکردن بخشهای مختلف و جایگزینی قطعات فیلتر و سوزن است. همچنین، برخی از اسپرسوسازها دارای سیستمهای خودکار تمیزکاری هستند که فرآیند تمیزکاری را سادهتر میکنند.
5.انواع اسپرسوسازها:
با توجه به نیازها و سلیقههای مختلف، مدلها و انواع مختلهای اسپرسوسازها متنوع هستند. برخی از اسپرسوسازها دارای قابلیت های هوشمندانه ای هستند مانند تنظیمات خودکار دمای آب و زمان استخراج، صفحه نمایش لمسی، قابلیت اتصال به شبکه و کنترل از راه دور، و حتی قابلیت برنامه ریزی تهیه قهوه در زمان مشخص است.
نحوه کار اسپرسو ساز
دستگاه اسپرسوساز به طور کلی در فرآیند تهیه قهوه اسپرسو دو مرحله اصلی را انجام میدهد: استخراج قهوه و بخارسازی.
1. استخراج قهوه:
– ابتدا، قهوهای که به صورت خرد شده درون پورتافیلتر قرار دارد، با استفاده از دستگاه فشار قوی آب به منظور استخراج طعم و عطر قهوه مورد استفاده قرار میگیرد. پورتافیلتر یک سبد کوچک است که دارای سوراخهایی است که اجازه عبور آب را از طریق قهوه خرد شده میدهد.
– آب گرم و با فشار بالا به قهوه در پورتافیلتر اعمال میشود. این فشار بالا باعث استخراج مواد محلول در قهوه شده و مایع قهوه اسپرسو را تولید میکند.
– معمولاً زمان استخراج قهوه در دستگاههای اسپرسوساز کوتاه است، معمولاً حدود 20 تا 30 ثانیه. در این مدت، آب گرم به صورت پیوسته از طریق قهوه جاری میشود و قهوه اسپرسو تهیه میشود.
2. بخارسازی:
– برخی از دستگاههای اسپرسوساز دارای بخارساز برای تولید بخار جهت تهیه فوم شیر هستند. بخارساز معمولاً در قسمت جانبی دستگاه قرار دارد.
– برای تهیه فوم شیر، شیر را در بخشی از دستگاه که شیرآرایی نامیده میشود قرار میدهید. سپس بخارساز بخاری را تولید میکند که به شیر منتقل میشود و باعث ایجاد حبابهای هوا در شیر میشود. این حبابها فوم شیر را تشکیل میدهند.
– پس از تهیه فوم شیر، میتوان آن را به قهوه اسپرسو اضافه کرده و نوشیدنیای مانند کاپوچینو یا لاته را تهیه کرد.
مراحل بالا توصیف کننده فرآیند کلی تهیه قهوه اسپرسو با استفاده از دستگاه اسپرسوساز هستند. با این حال، دستگاههای مختلف ممکن است ویژگیها و عملکردهای متفاوتی داشته باشند، اما اصول اساسی تهیه قهوه اسپرسو در همه دستگاهها شبیه به هم است.
اجزای دستگاه اسپرسو ساز
- سینی گرم کننده
- صفحه کنترل لمسی
- سرگروپ(سردم)
- صفحه چکه قطره
- سینی چکه
- سینی چکه داخلی
- فیلتر تک شاخ
- فیلتر دو (دبل)شات
- نگهدارنده فیلتر
- در مخزن آب
- مخزن آب
- شیر تنظیم بخار
- دستگیره لوله بخار
- نازل بخار
- پیمانه اندازه گیری
نحوه کار با اسپرسو ساز
اسپرسوساز یک دستگاه قهوه ساز پایه است و فقط برای ساخت اسپرسو از آن استفاده نمیشود. بسته به میزان حرارت آب و موارد دیگر میتوان برای ساخت قهوههای دیگری مانند دوپیو نیز از آن استفاده کرد.
پمپ آب در اسپرسو ساز
پمپ آب در اسپرسوساز نقش بسیار مهمی را ایفا میکند. این پمپ برای ایجاد فشار لازم برای عبور آب از قهوهمورد نیاز استفاده میشود. در ادامه، به برخی از ویژگیها و عملکرد پمپ آب در اسپرسوساز میپردازم:
1. فشار قابل تنظیم:
پمپ آب در اسپرسوساز قادر است فشار آب را تنظیم کند. فشار بالا ضروری است تا آب به درستی از قهوهمورد نیاز عبور کند و قهوه را استخراج کند. با تنظیم فشار پمپ، میزان استخراج قهوه و طعم آن قابل تغییر است.
2. پایداری فشار:
پمپ آب در اسپرسوساز باید قادر باشد فشار آب را در یک محدوده پایدار نگه دارد. این امر به تهیه قهوهای یکنواخت و با کیفیت کمک میکند. پمپهای با پایداری بالا معمولاً برای تهیه قهوه اسپرسو حرفهای و مقرون به صرفه تر توصیه میشوند.
3. سیستم تخلیه هوا:
برخی از پمپهای آب اسپرسوسازها دارای سیستم تخلیه هوا هستند. این سیستم به پمپ کمک میکند تا هوای موجود در خط آب را تخلیه کند و جلوی ورود هوا به گروه قهوه را میگیرد. این امر در بهبود کیفیت استخراج قهوه و جلوگیری از تشکیل حباب در قهوه مهم است.
4. سطح صدا:
پمپ آب در اسپرسوساز ممکن است صدایی ایجاد کند. برخی از پمپها با استفاده از تکنولوژیهای مختلف، سطح صدای تولیدشده را کاهشمیدهند. این امر برای استفاده در محیطهایی که به آرامش و سکوت نیاز دارند مثل خانه یا دفتر، مهم است.
5. عمر مفید:
پمپ آب در اسپرسوساز باید مطمئن و دارای عمر مفید طولانی باشد. پمپهای با کیفیت بالا و ساختار مستحکم معمولاً دارای عمر طولانیتری هستند و نیاز به تعمیر و تعویض کمتری دارند.
در کل، پمپ آب در اسپرسوساز نقش حیاتی در تهیه قهوه اسپرسو با عملکرد صحیح و کیفیت بالا داردالبته در اسپرسوسازهای خانگی معمولاً از پمپهای اهرمی استفاده میشود که با فشار دستی توسط کاربر فشار آب را ایجاد میکنند. این نوع پمپها اغلب در اسپرسوسازهای قهوهساز خانگی استفاده میشوند و نیاز به برق ندارند.
بولیر
بولر (Boiler) در دستگاه اسپرسوساز نوعی مخزن حرارتی است که برای تهیه آب گرم برای استخراج قهوه و تولید بخار استفاده میشود. بولر در اسپرسوسازها نقش مهمی را در تهیه قهوههای مختلف از جمله اسپرسو، لاته، کاپوچینو و دیگر نوشیدنیهای قهوهای بازی میکند. در ادامه، به برخی از ویژگیها و عملکرد بولر در دستگاه اسپرسوساز میپردازم:
1. ظرفیت:
بولر دارای ظرفیت مشخصی است که تعیین میکند چقدر آب گرم میتواند درون خود ذخیره کند. ظرفیت بولر معمولاً بر حسب حجم آب (به واحد لیتر) مشخص میشود. ظرفیت بولر باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا تعداد قهوههای مورد نیاز را تأمین کند و از نیاز به تکراری کردن عملیات پر کردن بولر جلوگیری کند.
2. سیستم گرمایش:
بولر برای گرم کردن آب از یک سیستم گرمایش استفاده میکند. این سیستم معمولاً شامل عناصر گرمایشی الکتریکی است که حرارت لازم برای گرم شدن آب را تأمین میکند. در برخی از مدلها، بولر ممکن است با استفاده از سیستم گرمایش با دوگانه (برای تهیه آب گرم و بخار) یا سیستمهای گرمایش دیگری مثل بخاری باشد.
3. کنترل دما:
بولر برای حفظ دمای مطلوب آب، باید دارای سیستم کنترلی باشد. این سیستم کنترلی به صورت خودکار دمای آب را در محدوده مشخصی حفظ میکند. این امر از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا دمای آب تأثیر زیادی بر کیفیت قهوه و تولید بخار دارد.
4. بخارساز:
بخارساز یا واپورایزر نیز در بولر وجود دارد. این قسمت از بولر برای تولید بخار برای ایجاد کف و توسعه حبابهای بخار در قهوههایی مانند لاته و کاپوچینو استفاده میشود. بخار توسط بخارساز تولید شده و از طریق شیر بخار به خارج از دستگاه منتقل میشود.
5. عایقتوسط عایقهای حرارتی:
بولر معمولاً با عایقهای حرارتی محافظت میشود تا حرارت داخل آن را در حداکثر میزان نگه دارد. این عایقها همچنین از ایجاد تغییرات حرارتی ناخواسته در محیط اطراف بولر جلوگیری میکنند.
6. سیستم ایمنی:
بولر باید دارای سیستم ایمنی مناسب باشد. این سیستمها معمولاً شامل سوئیچهای حرارتی و سوئیچهای فشار هستند که در صورت بروز خطاهای محتمل مربوط به دما و فشار، عملکرد بولر را متوقف میکنند و از وقوع مشکلات جدی جلوگیری میکنند.
بولر در دستگاه اسپرسوساز یک جزء اساسی است که برای تهیه قهوه و بخار مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، برای استفاده بهینه و برخورداری از کیفیت قهوه مناسب، نگهداری و تعمیرات دورهای بر روی بولر نیز بسیار مهم است.
هدگروپ
هد گروپ (Group Head) در دستگاه اسپرسوساز یک قسمت اصلی و بسیار حیاتی است که نقش اساسی در تهیه قهوه اسپرسو ایفا میکند. هد گروپ معمولاً به صورت یک بلوک فلزی با طراحی و ساختار خاص در بخش جلویی دستگاه قرار میگیرد. در ادامه، به برخی از ویژگیها و عملکرد هد گروپ در دستگاه اسپرسوساز میپردازم:
-
قسمت قهوهساز:
هدگروپ قسمتی است که قهوهای که درون آن قرار میگیرد، تهیه و استخراج میشود. درون هد گروپ، یک سری قطعات و مکانیزمها وجود دارد که برای تهیه قهوه اسپرسو به کار میروند. این شامل فنرهای فشار، فیلتر قهوه، ولوم کنترل فشار، ولوم کنترل جریان و سیستم قفل و آزادسازی فشار است.
-
فشار قهوهسازی:
هد گروپ برای تهیه قهوه اسپرسو از فشار بالایی استفاده میکند. قهوهای که درون فیلتر قهوه قرار میگیرد، توسط فشار آب گرم در هد گروپ قهوهسازی میشود. فشار بالا باعث استخراج اسانسها، روغنها و مواد محبوب قهوه از دانههای قهوه میشود.
-
دمای هدگروپ:
هدگروپ باید دارای دمای مناسبی باشد. دمای بالا و پایدار در هد گروپ برای استخراج بهینه قهوه و ایجاد امولسیون مناسب از بخار بسیار اهمیت دارد. دمای هد گروپ معمولاً در حدود 90-95 درجه سانتیگراد قرار میگیرد.
-
نگهداری حرارت:
هدگروپ باید قادر باشد حرارت را در دمای مطلوب خود نگه دارد. برای این منظور، بهطور معمول هد گروپ دارای عایقهای حرارتی است که از ازدیاد تلفات حرارتی در محیط اطراف جلوگیری میکند.
-
تنظیمات و کنترل:
بعضی از هدگروپها دارای تنظیمات و کنترلهایی برای تغییر فشار قهوهسازی و جریان آب هستند. این امکان به باریستا (کاربر) میدهد تا تنظیمات مورد نظر خود را برای استخراج قهوه بهینه کند.
باید توجه داشته باشید که توضیحات فوق برای هد گروپ در دستگاههای اسپرسوساز عمومی است و ممکن است در برخی مدلها تفاوتهایی وجود داشته باشد. هد گروپها ممکن است در طراحی، مواد ساخت، و عملکرد متفاوتی داشته باشند، اما اصول کارکرد و وظایف اساسی آنها معمولاً مشابه است.
پرتافیلتر
پرتافیلتر (Portafilter) یا همان فیلتر قهوه، یکی دیگر از اجزای اصلی در دستگاه اسپرسوساز است. این قسمت برای قراردادن قهوه آسیاب شده و تهیه اسپرسو استفاده میشود. در ادامه، به برخی از ویژگیها و عملکرد پرتافیلتر در اسپرسوساز میپردازم:
-
ساختار و طراحی:
پرتافیلتر معمولاً از فلز یا آلیاژهای فلزی ساخته میشود و شامل بدنه اصلی و دستهای برای نگهداری و استفاده آسان است. بدنه پرتافیلتر دارای سه بخش اصلی است: سر زیرین (basket)، بدنه میانی و سر بالایی. سر زیرین جایی است که قهوه آسیاب شده قرار میگیرد و سر بالایی برای جلوگیری از خروج آب یا بخار استفادهمیشود.
-
فیلتر قهوه:
سر زیرین پرتافیلتر، که به آن همچنین فیلتر قهوه یا سر آسیاب هم گفته میشود، قسمتی است که قهوه آسیاب شده درون آن قرار میگیرد. فیلترها معمولاً به صورت سوراخدار یا میکروپوره (micro-perforated) ساخته میشوند تا آب بتواند از آن عبور کند و اسپرسو تهیه شود، در حالی که ذرات قهوه بزرگتر درون فیلتر نگهداریمیشوند.
-
ظرفیت فیلتر:
فیلترها در پرتافیلترها به اندازهها و ظرفیتهای مختلفی میآیند. ظرفیت فیلتر به مقدار قهوه آسیاب شدهای اشاره دارد که میتوان درون آن قرار داد. فیلترهای دوتایی (double) و یکتایی (single) رایجترین انواع فیلترها هستند که به ترتیب برای تهیه دو یا یک عدد اسپرسو استفادهمیشوند.
-
نصب و جدا کردن:
پرتافیلتر در دستگاه قابلیت نصب و جداکردن دارد. این ویژگی به باریستا (کاربر) اجازه میدهد تا فیلتر قهوه را به راحتی جدا کند، قهوه آسیاب شده را درون آن قرار دهد و سپس پرتافیلتر را مجدداً به دستگاه متصلکند.
-
نوع دسته:
دسته پرتافیلتر نیز میتواند به صورت یکپارچه با بدنه پرتافیلتر باشد یا جداگانه قابل جداشدن باشد. دسته پرتافیلتر معمولاً از موادی مانند پلاستیک، چوب یا فلز ساخته میشود و برای نگهداری و استفاده آسان از قهوه در هنگام تهیه اسپرسو استفادهمیشود.
-
تمیز کردن و نگهداری:
پرتافیلتر باید به طور منظم تمیز شود تا جلوگیری از رسوبات قهوه و آب درون آن شود. برخی از مدلها از جنس ضد زنگ ساخته شدهاند که تمیز کردن آنها را آسانتر میکند. همچنین میتوان پرتافیلتر را با آب گرم و ملایم و با استفاده از مواد شوینده مناسب شست و شو کرد.
باید توجه داشته باشید که هر پرتافیلتر به صورت خاصی به دستگاه اسپرسوساز متصل میشود و ممکن است در اندازه و نحوه نصب و جداکردن با دستگاههای مختلف تفاوت داشته باشد. لذا برای استفاده صحیح از پرتافیلتر، به دستورالعمل و راهنماییهای تولید کننده دستگاه خود مراجعه کنید.
سوالات متدوال در مورد اسپرسو ساز
1. اسپرسوسازها چگونه کار میکنند؟
اسپرسوسازها با استفاده از فشار بالا و آب گرم، قهوه آسیابشده را تبدیل به اسپرسویی باغلظت و طعم برجستهمیکنند. آب بهطور قوی از قهوه آسیاب شده عبورمیکند و این فشار باعث استخراج مواد محلول درقهوه میشود.
2. چه فشاری برای تهیه اسپرسو لازم است؟
فشار مورد نیاز برای تهیه اسپرسو معمولاً در بازه 9 تا 15 بار قرار دارد. این فشار بالا باعث استخراج بهتر مواد محلول در قهوه میشود و نتیجه آن یک اسپرسو با طعم و عطر غنی است.
3. آیا میتوان قهوه آسیاب شده خود را برای استفاده در اسپرسوساز استفادهکرد؟
بله، بسیاری از اسپرسوسازها قابلیت استفاده از قهوه آسیاب شده رادارند. با استفاده از قهوهآسیابشده تازه و مناسب، میتوانید اسپرسو با کیفیت بالا تهیهکنید.
4. چه نوع قهوهای برای تهیه اسپرسو استفاده میشود؟
برای تهیهاسپرسو، از قهوه آسیاب شده تاریک و خردشده بهصورت ریز استفادهمیشود. قهوههای اسپرسو عموماً ترکیبی از بستنی، رُست و کاهوآرابیکا استفاده میکنند.
5. آیا اسپرسوسازها دارای قابلیت تنظیم فشار و دما هستند؟
بله، برخی از اسپرسوسازها دارای قابلیت تنظیم فشار و دما هستند. این امکانات به کاربر اجازه میدهند تا طعم و قوام اسپرسو را به سلیقه خود تنظیم کنند.
6. چقدر زمان برای تهیه یک فنجان اسپرسو لازم است؟
زمان لازم برای تهیه یک فنجان اسپرسو ممکن است متفاوت باشد. معمولاً، زمان تهیه اسپرسو در بازه 20 تا 30 ثانیه قرار دارد. اما، اینزمان نیز ممکناست بسته بهمدل و تنظیمات اسپرسوساز متفاوتباشد.
7.آیا بخارساز در اسپرسوساز ضروری است؟
بخارساز یک ویژگی مهم در بسیاری از اسپرسوسازها است، زیرا به شما امکان میدهد برای تهیه نوشیدنیهای دیگری مانند کاپوچینو و لاته از بخار استفاده کنید. بخارساز به شما اجازه میدهد بخار آب را به طور مستقیم بر روی شیرها بپاشید و میکروفوم بسازید.
8. چگونه باید اسپرسوساز را تمیز کرد؟
تمیزی و نگهداری منظم اسپرسوساز بسیار مهم است. برای تمیزی، شما باید از طریق دستورالعملهای سازنده به دقت عمل کنید. این شامل شستشوی قسمتهای قابل جداشدن، تمیز کردن فیلترها و قسمتهای داخلی دستگاه است. همچنین بهتر است از طریق شیر بخار آب نیز بخارساز را پاک کنید.
9. آیا اسپرسوسازها قابلیت تهیه سایر نوشیدنیها مانند کاپوچینو و لاته را دارند؟
بله، بسیاری از اسپرسوسازها قابلیت تهیه نوشیدنیهای دیگری مانند کاپوچینو و لاته را نیز دارند. این اسپرسوسازها معمولاً به شما اجازه میدهند قهوه اسپرسو را با بخار آب مخلوط کرده و انواع نوشیدنیهای مختلف را تهیه کنید.
10. چه عواملی برای انتخاب یک اسپرسوساز مناسب باید در نظر گرفت؟
برای انتخاب یک اسپرسوساز مناسب، میتوانید به عوامل زیر توجه کنید:
– قابلیت تنظیم فشار و دما
– کیفیت ساخت و مواداستفادهشده
– ابعاد و طراحی دستگاه
– قابلیتهای اضافی مانند بخارساز و نمایشگر دیجیتال
– قدرت و کارایی دستگاه
– قابلیت پاکسازی و نگهداری آسان
– قیمت و محدودیت بودجه